REGULAMIN REGIONALNEJ ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ
„ZNAM CHEŁM”

1. Regionalna Odznaka Krajoznawcza „Znam Chełm” została ustanowiona dla uczczenia 600-lecia nadania praw miejskich m. Chełm i 80-lecia działalności Oddziału PTK-PTTK w Chełmie uchwałą Zarządu Oddziału PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie z dnia 28.04.1990 r., zweryfikowaną uchwałą Zarządu Oddziału PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie z dnia 22 lutego 2024 r.

2. Odznaka ma na celu popularyzację walorów krajoznawczych miasta Chełm oraz zachęcenie turystów i krajoznawców do poznania historii, kultury, zabytków, przyrody, miejsc pamięci i tradycji oraz obiektów współczesnych miasta.

3 Odznakę można zdobywać po ukończeniu 12 roku życia, indywidualnie, w czasie wycieczek rodzinnych oraz uczestnicząc w wycieczkach zbiorowych.

4. Odznaka „Znam Chełm” jest trzystopniowa.

5. Odznakę zdobywa się po uprzednim zwiedzeniu wskazanych w regulaminie obiektów. Przejście trasy i poznanie obiektów potwierdzać należy w książeczce odznaki lub w prowadzonym według własnego pomysłu dzienniczku, przez uzyskanie pieczątki lub wpisu przewodnika, przodownika turystyki kwalifikowanej i instruktora krajoznawstwa. Brak potwierdzenia może być zastąpiony krótkim opisem lub fotografią.

6. Kolejność zwiedzania poszczególnych obiektów jest dowolna, a termin nieograniczony.

7. Odznakę Krajoznawczą „Znam Chełm” można zdobywać równolegle z innymi odznakami turystyczno-krajoznawczymi.

8. Książeczki i dzienniczki weryfikuje, przyznaje odznaki oraz prowadzi ewidencję odznak Referat Weryfikacyjny Odznak Krajoznawczych przy Zarządzie Oddziału PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie.

9. Zarząd Oddziału PTTK w Chełmie może przyznać odznakę z pominięciem zasad regulaminu osobom szczególnie zasłużonym dla turystyki i krajoznawstwa.

10. Warunki zdobywania Regionalnej Odznaki Krajoznawczej „Znam Chełm”.

 

L.p.	Obiekty	I stopień	II stopień	III stopień
1.	Zabytki architektury, zabytkowe układy urbanistyczne	4	8	12
2.	Obiekty archeologiczne	1	2	3
3.	Wystawy i działy Muzeum Ziemi Chełmskiej im. W. Ambroziewicza	1	2	3
4.	Miejsca pamięci narodowej	5	10	15
5.	Miejsca tradycji PTK-PTTK	2	3	5
6.	Obiekty przyrodnicze (rezerwaty, pomniki przyrody, parki)	2	3	7
Ogółem		15	30	45

 

11. Skrócony wykaz obiektów krajoznawczych.

 

GRUPA 1

1. Układ urbanistyczny Starego Miasta. Obszar objęty ulicami: Pocztowa, Reformacka (z włączeniem zespołu klasztornego reformatów), Strażacka, Gdańska, Sienkiewicza, Szkolna, J. Młodowskiej, 1 Pułku Szwoleżerów, J. Słowackiego, Żwirki i Wigury i Hrubieszowską.

2. Układ urbanistyczny Osiedla „Dyrekcja”. Obszar pomiędzy ulicami: Hrubieszowska, Kolejowa).

3. Zespół popijarski. Kościół parafialny pw. Rozesłania Świętych Apostołów, dawne kolegium pijarów, otoczenie – ul. Lubelska 55.

4. Zespół dawnej katedry greckokatolickiej na Górze Katedralnej. Bazylika Narodzenia NMP, klasztor bazylianów, pałac biskupów unickich, Brama Uściługska, dzwonnica, budynek Bractwa Prawosławnego Bogurodzicy, d. szpital bazyliański, zabudowania gospodarcze, kostnica, kapliczka – ul. Lubelska 2.

5. Zespół klasztorny reformatów. Kościół pw. św. Andrzeja, klasztor reformatów, brama wejściowa, figura NP Marii – ul. Reformacka 13.

6. Zespół Dawnego Instytutu Maryjskiego – ul. Reformacka 13.

7. Zespół cerkwi prawosławnej pw. św. Jana Teologa. Cerkiew, dzwonnica, plebania – ul. Sienkiewicza 1.

8. Cerkiew unicka pw. Św. Mikołaja i dawne seminarium unickie – ul. Św. Mikołaja 6.

9. Dawna synagoga mała - ul. Kopernika 8.

10. Cmentarz parafialny. Kaplica grobowa Bielskich, kaplica Zajdlerów – ul. Lwowska.

11. Zespół dawnego szpitala wojskowego – ul. Hrubieszowska 102.

12. Magistrat – ul. Lubelska 63.

13. Kamienica przy ul. Lubelskiej 57.

14. Fasada kamienicy przy ul. Lubelskiej 8

15. Kinoteatr „Corso” – ul. Mickiewicza 14.

16. Pałac Kretzschmarów – ul. Pocztowa 50.

17. Kościół pw. Św. Kazimierza – ul. Koszarowa.

18. Zabudowania dawnego seminarium prawosławnego. Obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego – ul. S. Czarnieckiego 8.

19. Dawna Kolejowa Szkoła Techniczna. Obecnie Państwowa Akademia nauk Stosowanych – ul. Pocztowa 54.

20. Zabudowania gubernialne. Dawny urząd gubernialny i pałac gubernatora, obecnie Wojewódzki Szpital Zespolony i Medyczne Studium Zawodowe – ul. Szpitalna 50 i 53.

21. Dawne zabudowania rosyjskiego seminarium nauczycielskiego. Obecnie Sąd Rejonowy i supermarket „Stokrotka” – pl. T. Kościuszki 3, ul. Lwowska 17.

22. Budynek Szkoły „10-lecia”. Obecnie Szkoła Podstawowa nr 5 – 1 Pułku Szwoleżerów 1.

23. Dawna kaplica prawosławna rosyjskiego szpitala wojskowego. Obecnie kościół pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Z. Berezeckiego 1.

24 Zespół młyna parowego Michalenki – ul. Lubelska 105.

25. Kamienica Lewinsztajnów (d. Hotel Viktoria”) – ul. Lubelska 30

 

GRUPA 2:

1. Zabytkowa kopalnia kredy (podziemia kredowe) – ul. Lubelska 55.

2. Grodzisko „Wysoka Górka” na Górze Chełmskiej.

3. Pozostałości wieży obronnej w Bieławinie.

4. Pozostałości dawnego ratusza – pl. Dr. Edwarda Łuczkowskiego.

5. Pozostałości dawnej Bramy Zamojskiej – ul. Lubelska 3

6. Pozostałości murów miejskich przy ul. Pocztowej, Podwalnej, Gdańskiej i J. Młodowskiej.

 

GRUPA 3:

1. Wystawa Skarby Przyrody – ul. Lubelska 57.

2. Wystawa archeologiczno-przyrodnicza „Powrót do przeszłości” – ul. Lubelska 56.

3. Dział Historii. Wystawa „Chełm jest jego imię”. – ul. Lubelska 57.

4. Dział Sztuki Ziemi Chełmskiej – ul. Św. Mikołaja 6.

5. Dział Sztuki Współczesnej i Galeria 72 – ul. Lubelska 55.

6. Wystawa „Chełmska bezpieka i jej ofiary” – ul. Reformacka 27.

 

GRUPA 4.

1. Pomnik Poległych na placu Dr. Edwarda Łuczkowskiego.

2. Mauzoleum Poległych za Ojczyznę i Naród w dzwonnicy na Górze Chełmskiej.

3. Miejsce straceń „Targowica” przy cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

4. Pomnik poświęcony nauczycielom i uczniom I Liceum Ogólnokształcącego

im. Stefana Czarnieckiego w parku szkolnym przy ul. S. Czarnieckiego 8.

5. Pomnik poświęcony jeńcom wojennym na cmentarzu przy ul. Okszowskiej.

6. Mogiła powstańców styczniowych na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

7. Pomnik na cmentarzu wojennym przy ul. 1 Pułku Szwoleżerów.

8. Kopiec i płyta poświęcona pacjentom Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego przy ul. Szpitalnej 53.

9. Mauzoleum w Kaplicy Bielskich na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

10. Pomnik gen. Władysława Sikorskiego na Osiedlu Zachód.

11. Pomnik Tadeusza Kościuszki przy ul. 1 Pułku Szwoleżerów.

12. Pomnik poświęconym ofiarom z okresu okupacji w Lesie Borek.

13. Krzyż upamiętniający ks. Jerzego Popiełuszkę na Górze Chełmskiej.

14. Pomnik poświęcony jeńcom wojennym na cmentarzu w Lesie Borek.

15. Pomnik poświęcony żołnierzom Armii Krajowej (27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty

i Inspektoratu Chełm) w Parku Miejskim przy ul. Lubelskiej.

16. Pomnik poświęcony Żydom chełmskim na cmentarzu żydowskim przy ul. Kolejowej.

17. Grób Symboliczny Żołnierzy Polski Podziemnej na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

18. Pomnik Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego na palcu kościelnym

przy bazylice Narodzenia NMP na Górze Chełmskiej.

19. Kopiec Wolności na Wysokiej Górce.

20. Pomnik Żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego AK i Zrzeszenia „WiN”

na cmentarzu komunalnym przy ul. I. Mościckiego.

21. Pomnik Jana Pawła II na placu Niepodległości.

22. Pomnik Sybiraków przy ul. Pocztowej.

23. Pomnik poświęcony ofiarom Stalagu 319 przy Szkole Podstawowej nr 8 przy ul. Połanieckiej 10.

24. Pomnik Wołyński przy al. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

25. Fragmenty pomnika poległych żołnierzy 7 Pułku Piechoty Legionów na dziedzińcu budynku Muzeum Ziemi Chełmskiej przy ul. Lubelskiej 57.

26. Tablica poświęcona Józefowi Piłsudskiemu na budynku d. dyrekcji PKP przy pl. Niepodległości 1.

27. Tablica poświęcona Józefowi Piłsudskiemu na budynku bursy przy I LO – ul. S. Czarnieckiego 8.

28. Tablica poświęcano ofiarom „Marszu Śmierci” w 1939 r. – ul. Kopernika.

29. Pomnik poświęcony Żydom chełmskim zamordowanym w okresie II wojny światowej przy ul. Pocztowej.

30. Pomnik poświęcony 100-leciu Niepodległości przy ul. Kopernika.

 

 

GRUPA 5.

1. Pomnik poświęcony działaczom i członkom chełmskich struktur PTK-PTTK

na pl. Gdańskim.

2. Tablica poświęcona dr. Edwardowi Łuczkowskiemu na pl. Dr. Edwarda Łuczkowskiego.

3. Tablica poświęcona Kazimierzowi Janczykowskiemu w budynku Muzeum Ziemi Chełmskiej przy ul. Lubelskiej 57

4. Grób dr. Edwarda Łuczkowskiego na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

5. Grób Kazimierza Janczykowskiego na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

6. Tablica poświęcona nadaniu imienia Kazimierza Janczykowskiego Szkole Podstawo-wej nr 6 w budynku SP nr 6 przy ul. Powstańców Warszawy 10.

7. Sala imienia Kazimierza Janczykowskiego w budynku I LO przy ul. S. Czarnieckiego 8

8. Grób Stanisława Skibińskiego na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej.

9. Nagrobek Konstantego Prożogo na cmentarzu komunalnym przy ul. H. Mościckiego.

10. Obelisk poświęcony Stanisławowi Skibińskiemu w Stańkowie.

 

GRUPA 6.

1. Rezerwat „Wolwinów” w Lesie Borek.

2. Jesion wyniosły odmiany jednolistnej na Górze Chełmskiej.

3. Miłorząb dwuklapowy na dziedzińcu Zespołu Szkół Gastronomicznych i Hotelarskich im. Kazimierza Andrzeja Jaworskiego przy u. Reformackiej 13.

4. Trzy modrzewie europejskie w Lesie Borek.

5. Ajlant gruczołowaty na pl. Dr. Edwarda Łuczkowskiego.

6. Płat roślinności kserotermicznej „Borek” w Lesie Borek.

7. Iglicznia trójcierniowa na terenie dawnego szpitala wojskowego przy ul. Hrubieszowskiej 102.

8. Jesion wyniosły przy dawnym szpitalu wojskowym przy ul. Hrubieszowskiej 102.

9. Jesion wyniosły przy cerkwi pw. Św. Mikołaja (ul. Św. Mikołaja 6).

10. Wiąz szypułkowy przy budynkach ul. Lubelska 135A i 135C.

11. Park miejski przy ul. Lubelskiej.

12. Park kościelny na Górze Chełmskiej.

13. Park Polan na Osiedlu XXX-lecia.

14. Park szkolny przy I LO – ul. S. Czarnieckiego 8.